Novi Sad je najveći grad Autonomne Pokrajine Vojvodine i njen administrativni centar, posle Beograda drugi grad u Srbiji po broju stanovnika i površini. Prema konačnim rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine, na administrativnoj teritoriji grada Novog Sada je živelo 341.625 stanovnika, dok je u samom naselju Novi Sad živelo 250.439 stanovnika, a na urbanom području koje čini grad Novi Sad 277.522 stanovnika.
Grad leži na obalama reke Dunav, između 1252. i 1262. kilometra rečnog toka. Na levoj obali Dunava se nalazi ravničarski deo grada (Bačka), dok je na desnoj obali, na obroncima Fruške gore, smešten brdoviti deo grada (Srem). Nadmorska visina sa bačke strane je od 72 do 80 m, dok se sa sremske strane kreće između 250 i 350 m. Kod Novog Sada se u Dunav (sa leve strane reke) uliva Mali bački kanal, koji je deo sistema kanala Dunav—Tisa—Dunav. Bački deo grada je smešten sa obe strane ovog kanala.
Osnovan 1694. godine, Novi Sad je dugo vremena bio centar srpske kulture, zbog čega je često nazivan „Srpska Atina”. Danas je Novi Sad veliki industrijski i finansijski centar srpske ekonomije, univerzitetski grad i školski centar, kulturni, naučni, zdravstveni i politički centar Autonomne Pokrajine Vojvodine, grad domaćin mnogih međunarodnih i domaćih privrednih, kulturnih, naučnih i sportskih manifestacija, kao i grad muzeja, galerija, biblioteka i pozorišta.
Prvobitna imena Novog Sada bila su Racko (Srpsko) selo, Racka varoš, Racki grad (Ratzen Stadt, Ratzenstatt) i Petrovaradinski šanac (Peterwardeiner Schantz), dok ime Novi Sad (Neoplanta, Neusatz, Újvidék) datira iz 1748. godine. Manojlo Grbić u prvoj knjizi sa naslovom Karlovačko vladičanstvo na strani 288. piše: „U jesen 1722. držan je narodni Sabor u Varadinskom Šancu, a to je u današnjem Novom Sadu.”
U gradu Novom Sadu u službenoj upotrebi su, pored srpskog jezika, još i mađarski, slovački i rusinski jezik. Ime grada na ostalim službenim jezicima glasi Újvidék (mađarski), Nový Sad (slovački) i Нови Сад (rusinski). Na ostalim jezicima koji su (ili koji su bili) od istorijskog značaja na ovim prostorima ime Novog Sada glasi Neoplanta (latinski), Neusatz ili Neusatz an der Donau (nemački), Novi Sad (hrvatski), Novi Sad (rumunski) i Млада Лоза (bugarski).
